Kịch Tết thắng lớn, 20 vở diễn của các sàn diễn đều trong tình trạng đắt khách. Người làm nghề tỏ ra phấn khởi nhưng dự báo sân khấu năm 2015 sẽ “thoát nghèo” xem ra không dễ thành sự thật.
Phồn vinh giả tạo
Thắng lớn mùa kịch Tết năm nay là vở hài kịch Đại hỷ của đạo diễn Lê Nguyên Đạt diễn suất 17 giờ mỗi ngày tại rạp Công Nhân - Nhà hát Kịch TP HCM. Đây là kịch bản cũ được đạo diễn Lê Nguyên Đạt gia cố lại trong tình hình thiếu kịch bản trầm trọng. Vở diễn ăn khách này quy tụ dàn ngôi sao hài nổi tiếng: NSND Ngọc Giàu, Hoài Linh, Trường Giang, Trấn Thành, Gia Bảo, Phi Phụng và ca sĩ Phương Thanh. Dù vậy, chính đạo diễn Lê Nguyên Đạt thừa nhận: “Chỉ là diễn Tết thôi, còn ra Tết khó mà thắng”. Với kinh nghiệm tổ chức biểu diễn nhiều năm, anh cho biết mùa Tết, khán giả đến xem đông vì muốn được cười, còn nội dung thì không quan trọng lắm.
2/3 vở diễn sân khấu mùa Tết khai thác yếu tố tên tuổi ngôi sao hài và chiêu trò quậy tưng sàn diễn theo kiểu náo kịch để hút khách. “Sân khấu IDECAF chỉ mỗi vở Cần có ai đó để yêu thương của tác giả Đăng Nhân, đạo diễn Hùng Lâm dàn dựng là có nội dung tư tưởng, còn lại là những câu chuyện kịch làng nhàng kiểu vui vui, thiếu chiều sâu. Ngay cả kịch bản vở Cần có ai đó để yêu thương cũng cảm tác từ một bộ phim nước ngoài” - đạo diễn, NSƯT Trần Minh Ngọc nhận định.
Trên thực tế, doanh thu ngày Tết không là cơ sở để định tuổi thọ vở diễn vì ra khỏi mùa Tết, vở nào sống được mới thực sự trường thọ. Đạo diễn Vũ Minh nhận xét: “Năm nào cũng vậy, dựng 6 vở diễn Tết có 2 vở trụ được đến nửa năm là tốt lắm rồi. Thành công của vở diễn không phải là bán hết vé trong mùa Tết”.
Vở tâm lý xã hội sẽ lên hương
Phân tích 2 vở kịch Tết ăn khách tiêu biểu để thấy xu hướng phát triển kịch của năm 2015. Kịch hài vẫn là món không thể thiếu trong nhu cầu của người xem nhưng theo nghệ sĩ Xuân Hương, những vở kịch tâm lý xã hội sẽ phát triển mạnh khi các suất diễn 2 vở Tình như trang giấy trắng và Nửa đời hương phấn của Sân khấu Hoàng Thái Thanh cũng ăn khách không kém, vé bán hết cho những suất diễn sau Tết. “Câu chuyện kịch xúc động, cách dàn dựng nghiêm túc, kịch đề tài tâm lý xã hội sẽ lên hương trong năm 2015” - nghệ sĩ Xuân Hương khẳng định.
Tuy nhiên, cái khó của kịch tâm lý xã hội hiện nay là đang trong tình trạng thiếu kịch bản mới, hay. Tác giả Lê Chí Trung cho rằng khâu kịch bản yếu là do cách chọn đề tài dễ dãi, nể nang nhau trong cách làm nghề; diễn viên, đạo diễn mạnh ai nấy sửa kịch bản theo ý mình, rốt cuộc không còn ra hình hài kịch bản ban đầu của tác giả. “Đã xảy ra quá nhiều chuyện kiện tụng, mất lòng về kiểu làm kịch tự phát như thế. Diễn viên làm cả công việc biên kịch, tự ý sửa chữa, thêm thắt kịch bản, khi vở diễn bị chê thì đổ lỗi cho tác giả. Phải thực sự xem trọng khâu sáng tác kịch bản. Qua rồi thời ăn xổi khi sử dụng kịch bản trôi nổi, các sân khấu kịch xã hội hóa phải đầu tư có chiến lược, đặt hàng sáng tác, thậm chí đấu thầu sáng tác kịch bản theo từng chủ đề”.
Đội ngũ làm kịch cà phê trong năm mới cũng cho biết sẽ chú tâm vào việc giới thiệu tác phẩm của mình ở các sàn diễn lớn. Hiện nay, nhóm Tâm Ngọc đã thuê rạp Vườn Lài để ra mắt khán giả kịch mục mới. Các nghệ sĩ Trịnh Kim Chi, Lê Quốc Nam cũng đầu tư kịch cà phê và xúc tiến việc kết hợp với các sân khấu để giới thiệu những tác phẩm kịch tâm lý xã hội. Đạo diễn Hồng Trang đã thành công khi đưa kịch cà phê ra sân khấu rạp Công Nhân với vở A ma ma, kết hợp với nhóm nghệ sĩ Ngọc Trinh, diễn hơn 30 suất. Kịch Thuần Việt của ông bầu Bảo Anh sau khi thất bại tại điểm diễn Nhà Thiếu nhi quận 2 nay đã dời về Trung tâm Văn hóa quận 6, dàn dựng 4 vở mới để ra mắt vào dịp 30-4. “Định hướng của sân khấu chúng tôi vẫn trung thành với kịch tâm lý xã hội, dựa theo tác phẩm văn học” - nghệ sĩ Bảo Anh cho biết.
Như vậy, sân khấu kịch năm 2015 đang hướng đến sự nghiêm túc trong cách làm nghề, cụ thể là chọn lựa kịch bản và dàn dựng. Kinh tế chưa hết khó khăn, chuyện bán vé luôn khiến các nhà tổ chức đau đầu. Những kiểu làm nghề chụp giật, gian dối sẽ khó được khán giả chấp nhận, đó là điều các nhà chuyên môn nhận định và cảnh báo.